Crant-Montanna (comena)

comuna suissa et arpetanna du canton du Valês
(Redirigiê dês Crans-Montana)
Çti-c[V 1] artecllo[V 2] il esth èc’hrit-c[V 3] en arpetan du Grant-Comon / ORB sarrâye. Le vâpa de la comuna de Lens


Pâge d’éde sus l’homonimia Por los articllos homonimos, vêde Crant.

Crant-Montanna[N 1][V 5] [krã mun.ˈtã.na][N 2],[1],[2],[3],[4],[5],[V 6] (Crans-Montana [kʁɑ̃ mɔ̃.ta.na][4] en francês) el esth una[V 7] comuna[V 8] suissa et arpetanna[V 9] du canton du Valês, que sè trôve yens[V 10] lo destrict de Siérro[V 11]. El est crèâye lo per la fusion des[V 12] comunes[V 13] de Montanna, Moleng, Randôgne et Chèrmegnon.

L’èthang de la Mubra[V 4], en Crant-Montanna.

Il est[V 14] l’una[V 15] des três comunes que fôrmont la stacion de squi suissa de Crant-Montanna, avouéc Icôgne et Lens.

Un funiculèro, 4 191 m de long et inôgurâ lo , vat sus-p[V 16] depués[V 17] la vela de Siérro tant qu’a Montanna.

Les[V 18] habetents[V 19] de la vela sont criâs nom encognu-p[V 20].

Vêre arriér changiér

Mondo gllètâ a la comuna changiér

Notes et rèferences changiér

Notes changiér

  1. Èc’hrisont « Cran-Môntànna » en grafia valêsanna du Grant-Comon.
    Des viâjos, s’emplèye la fôrma Crant-Montana en grafia lârge.
  2. Prononçont asse-ben [krã mɔ̃.ˈtã.na] d’aprés les patouesants.

Noms d’endrêt changiér

Vocabulèro changiér

  1. Varianta en patouès du Grant-Comon [stɪk] de « cél » a dèm m.
  2. Varianta en patouès du Grant-Comon [ar.ˈtə.kʎo] de « articllo » m.
  3. Varianta en patouès du Grant-Comon [j‿e.x‿ɜ.ˈxrɪk] de « est » 3éma près du sing du pres de l’endic du v « éthre » devant una voyèla, qu’emplèye lo pronom sujèt masculin « il ».
    Varianta en patouès du Grant-Comon [ɜ.ˈxrɪk] de « ècrit » pp m.
  4. Varianta en patouès du Grant-Comon [e.ˈxã] de « ètang » m.
  5. Varianta en patouès du Grant-Comon [ɜ.ˈxrɪː.zɔ̃] de « ècrivont » 3éma près du sing du pres de l’endic du v « ècrire ».
    Varianta en patouès du Grant-Comon [va.le.ˈʒã.na] de « valêsana » a f.
    « des viâjos » [de ˈjaː.zo] loc adv el est la façon de prègiér en patouès du Grant-Comon por « des côps » loc adv.
  6. Varianta en patouès du Grant-Comon [le] de « los » art mpl.
    Varianta en patouès du Grant-Comon [jʊp] de « viu » pp m.
  7. Varianta en patouès du Grant-Comon [j‿e.ˈx‿ʊ.na] de « est » 3éma près du sing du pres de l’endic du v « éthre » devant una voyèla, qu’emplèye lo pronom sujèt femenin « el ».
  8. Varianta en patouès du Grant-Comon [kʊ.ˈmʊ.na] de « comena » f.
  9. Varianta en patouès du Grant-Comon [ar.pə.ˈtã.na] de « arpetana » a f.
  10. « yens » [jẽ] prèp il est lo mot en patouès du Grant-Comon por « dedens » prèp.
  11. Varianta en patouès du Grant-Comon [dəs.ˈtrɪk] de « district » m.
  12. Varianta en patouès du Grant-Comon [di] de « de les » art fpl.
  13. Varianta en patouès du Grant-Comon [kʊ.ˈmʊ.ne] de « comenes » fpl.
  14. Varianta en patouès du Grant-Comon [j‿e] de « o est » loc v.
  15. Varianta en patouès du Grant-Comon [ˈl‿ʊ.na] de « yona » pron endèf f.
  16. « vat sus-p » [va ʃʊp] loc v el est la façon de prègiér en patouès du Grant-Comon por « monte » 3éma près du sing du pres de l’endic du v « montar ».
  17. Varianta en patouès du Grant-Comon [də.ˈpwi] de « dês » prèp.
  18. Varianta en patouès du Grant-Comon [le.ʒ‿a.bə.ˈtɛ̃] de « los » art mpl devant una voyèla.
  19. Varianta en patouès du Grant-Comon [a.bə.ˈtɛ̃] de « habitents » mpl.
  20. Varianta en patouès du Grant-Comon [ɛ̃.kɔ.ˈɲup] de « encognu » a m.

Rèferences changiér

  1. (fr) André Laguiér, « Patois de l’Ancien Lens. Patouè dou Gran Cômôn », Siérro, à la Carte, 2010, p. 130 et 257.
  2. (fr) Domenico Stich, « Francoprovençal. Proposition d’une orthographe supra-dialectale standardisée » [PDF], Tèsa de doctorat, Univèrsitât Paris-Sorbona, 2001, p. 485.
  3. (fr) Domenico Stich, « Dictionnaire francoprovençal-français et français-francoprovençal », Tonon, Le Carré, 2003, p. 170 et 402.
  4. 4,0  et 4,1(de), (fr), (it) Andres Kristol, « Lexikon der schweizerischen Gemeindenamen (LSG). Dictionnaire toponymique des communes suisses (DTS). Dizionario toponomastico dei comuni svizzeri (DTS) », Frauenfeld, Huber, Losena, Payot, 2005, p. 275 et 606-607.
  5. (fr) Henry Suter, « Crans, Crans-près-Céligny, Crans-sur-Sierre » et « Montagnat, ..., Montagnier, ..., Montagny, ..., Montana, ..., Montignez », yens Noms de lieux de Suisse romande, Savoie et environs, sus lo seto henrysuter.ch, 2000-2009 (viu-p lo 23 de novembro 2021).