« Pompèi » : difèrences entre les vèrsions
Contenu supprimé Contenu ajouté
Pâge fêta avouéc « '''Pompèi''' (''{{lang|la|Pompeii}}'' en latin, ''{{lang|it|Pompei}}'' en étalien) est una citât antica que sè trôve en Étalie dens la règion de Campania.... » |
mês’a jorn |
||
Legne 1 :
{{Grafia RèfB}}{{2ôtros|l’anciana citât romèna|la vela étalièna d’ora|Pompèi (comena)||Pompèi (homonimia)}}
{{Enfocajon Patrimouèno mondiâl
| Nom = Zones arquèologiques de Pompèi, [[Hèrculanon]] et [[Oplontis|Torre Annunziata]]
| Émâge = ADIPompeii-27527-5.jpg
| Talyeémâge = 250
| Lègenda =
| Latitude = 40/45/04/N
| Longitude = 14/29/24/E
| Èchiéla =
| Payis = {{Étalia}}
| Division = [[Province de Naple]], [[Campania]]
| Supèrficie = 98 ha
| ZonaTampon = 24 ha
| Tipo = Culturâl
| Critèros = (iii) (iv) (v)
| ID = 829
| Zona = 5
| An = 1997
| Mapa =
| Nota =
| g·eolocalisacion = Étalia/Campania
}}
'''Pompèi''' (''{{lengoua|la|Pompeii}}'' en [[latin]], ''{{lengoua|it|Pompei}}'' en [[étalien]]) est na vela de l’[[Empiro romen]], que sè trôve en [[Campanie|Campania]]. Fondâye u {{-s-|VI|o}}, el est [[Dèstruccion de Pompèi|dètruita]] quand [[Hèrculanon]], [[Oplontis]] et pués [[Stabies]], pendent l’[[Èrupcion du Vèsuvo en 79|èrupcion du Vèsuvo en l’an 79 {{Ap JC}}]]. Encrotâye desot doux-três mètros de dèpôts volcanicos, presèrvâye de crouyo temps et de pilyâjos, la vela chêt dedens l’oubli pendent quinze siècllos. Redècuvèrta per hasârd u {{s-|XVII}}, l’ètat de consèrvacion de l’anciana citât romèna est remarcâbla : les [[Fôlye (arquèologia)|fôlye]]s entreprêses dês lo {{s-|XVIII}} pèrmetront de dècrotar na vela fllorissenta, fin tèmognâjo de l’urbanismo et de la civilisacion de la [[Roma antica]]. L’[[endrêt arquèologico]] est rengiê u [[patrimouèno mondiâl]] de l’[[Organisacion de les Nacions unies por l’èducacion, la science et la cultura|UNÈSCÔ]] dês [[1997]], avouéc [[Hèrculanon]] et [[Oplontis|Torre Annunziata]].
== L’endrêt ==
[[Émâge:Pompeji2.JPG|thumb|left|Pompèi : bôna tèrra u pied du [[Vèsuvo]].]]
L’endrêt arquèologico de Pompèi est placiê sur la couta cuchientenche de l’Étalia, u mié-jorn de [[Naple]] sur la [[Baya de Naple|baya du mémo nom]]. La vela antica de Pompèi ére u côr d’una reche règ·ion, la [[Campanie|Campania]], que los Romens qualifiâvont de « Tèrra des diôs » por sa fèrtilitât, sa proximitât avouéc la mar et son cllimat<ref name="noctes" group="s">{{Lim Vouèbe|url=http://www.noctes-gallicanae.fr/Pompeii/Campanie.htm|titro=La Campanie, une région bénie des dieux|ôtor=Alain Canu|dâta=|seto=noctes-gallicanae.fr|viu lo= 23 d’oût 2012}}.</ref>. Enqu’houé, na localitât de la [[province de Naple]] pôrte adés cél nom ''([[Pompèi (comena)|Pompei]])'' ; l’endrêt antico ''(Pompei Scavi)'' nen est un velâjo.
== De la fondacion de Pompèi a sa dèstruccion ==
=== Fondacion ===
Pompèi fut fondâye devant lo {{-s-|VI|o}} (pôt-étre u {{-sp-|VII|o|ou ben|VIII|o}}), probâblament per un regroupâjo de cinq velâjos [[oscos]] (''pumpe'' vôt dére ''cinq'' en [[osco]]<ref>{{harvsp|Coarelli|2002|p=44}}.</ref>), sur na rota comèrciâla importanta<ref name="campagnia" group="s">{{Lim Vouèbe|url=http://www.campanie-campania.net/histoire_pompei.html|titro=Histoire de Pompéi|ôtor=|dâta=2007|seto=campanie-campania.net|viu lo= 23 d’oût 2012}}.</ref>. La vela sè dèvelope d’abôrd vers lo levant pués dens les dirèccions nord-ouèste et sud-èste tant qu’a avengiér prés de 66 hèctâres, que 44 de mêsons, la résta étent constituâye de cortils et de champs que sè concentront surtot a la bise de la charriére de l’Abondance.
== Notes et rèferences ==
==== Setos Vouèbe ====
{{Rèferences|groupo=s}}
|