Mont-Chesâl

comena francêsa et arpetana du Rouanês (en Biôjolês historico) dens lo dèpartament de Lêre
(Redirigiê dês Mont-Chésâl)

Mâlchesâl

Çt’articllo est ècrit en arpetan rouanârd / ORB lârge. Le blâson de la vila de Rouana


Mont-Chesâl
[mɔ̃ tsi.ˈzɔ]

Mont-Chesâl
Vua du vilâjo de Mont-Chesâl en jouin 2004.

Gentilyiço Mont-Chesalien, Mont-Chesaliènaen arpetan

Malécazalien, Malécazalienneen francês

Noms arpetans
En ORB sarrâ Mont-Chésâl
Nom arpetan historico Mâlchesâl

[ma.tsi.ˈzɔ]

Mâlchésâlen ORB sarrâ
Noms ètrangiérs
Nom latin (racena) MălusetCăsālis
Nom francês Machézal [ma.ʃe.zal]
Administracion
Règion
culturâla
Drapél de l’Arpetania Arpetania
Règion
historica
Rouanês(dens le
Biôjolês historico)
Payis Drapél de la France France
Règion Ôvèrgne-Rôno-Ârpes
Dèpartament Lêre
Arrondissement Rouana
Entèrcomunalitât Comunôtât de comunes du Payis entre-mié Lêre et Rôno
Sendeco
Mandat
Biatris Fornèla
2020-2026
Code postâl 42114
Code comena 42128
Dèmografia
Populacion
municipâla
395 hab. (2020 en diminucion de 0,25 % per rapôrt a 2015)
Densitât 28 hab./km2
Geografia
Coordonâs 45° 55′ 21″ bise, 4° 18′ 11″ levant
Hôtior Min. 470 m
Max. 882 m
Supèrficie 13,88 km2
Tipo Comuna campagnârda
Sôl d’atraccion Comuna en defôr de l’atraccion de les viles
Èlèccions
Dèpartamentâles Canton du Cotiô
Lègislatives 6éma circonscripcion
Localisacion
Geolocalisacion sus la mapa : Ôvèrgne-Rôno-Ârpes
Vêde dessus la mapa administrativa de Ôvèrgne-Rôno-Ârpes
Mont-Chesâl
Geolocalisacion sus la mapa : Lêre
Vêde dessus la mapa topografica de Lêre
Mont-Chesâl
Geolocalisacion sus la mapa : France
Vêde dessus la mapa administrativa de France
Mont-Chesâl
Geolocalisacion sus la mapa : France
Vêde dessus la mapa topografica de France
Mont-Chesâl

Mont-Chesâl[N 1],[V 1] [mɔ̃ tsi.ˈzɔ][N 2] (Machézal [ma.ʃe.zal] en francês) est na comuna[V 2] francêse[V 3] et arpetana du Rouanês dens le Biôjolês historico, que sè trôve dens le dèpartament de Lêre[T 1] en règion Ôvèrgne-Rôno-Ârpes.

Tant qu’en 1846, Mont-Chesâl étâve na vesinâ[V 4] de Chirâs-Simond.

Los habitents du vilâjo[V 5] s’apèlont los Mont-Chesaliens [lo mɔ̃ tsi.za.ˈjɛ̃] et les Mont-Chesaliènes [lə mɔ̃ tsi.za.ˈjɛ.nə][N 3].

Geografia changiér

Le bôrg de la comuna sè trôve sus la pendua[V 6] d’un torrâl[V 7] de les montagnes de Madin[T 2],[V 8] u vent[V 9] du Rouanês.

Toponimia changiér

Le nom de la comuna est composâ du latin MĂLUS (« môvés, crouyo ») et CĂSĀLIS (« de mêson ») — d’ont que[V 10] vint l’arpetan chesâl (« ruines (d’una mêson), mâltrua mêson ») — que vôt dére « môvéses ruines, môvése[V 11] mâltrua mêson ».

Pendent le Moyen Âjo, le nom arpetan d’origina — Mâlchesâl [ma.tsi.ˈzɔ] — sè change per èchanjo de la premiére partia du nom « mâl » per la parola[V 12] arpetana mont, que côse arriér-més le changement de sa significacion (« montagne de les ruines, montagne de la mâltrua mêson »)[N 4].

Cultura locâla et patrimouèno changiér

Endrêts et monuments changiér

Vêre étot changiér

 

Wikimedia Commons propôse de documents multimèdiâ libros sus Mont-Chesâl.

Bibliografia changiér

Liems de defôr changiér

Notes et rèferences changiér

Notes changiér

  1. Ècrisont arriér-més « Mont-Chésâl » en grafia sarrâ.
    Les ôtres vês, s’apelâve Mâlchesâl [ma.tsi.ˈzɔ], qu’ècrisont étot « Mâlchésâl » en grafia sarrâ.
  2. Le [r] roulâ at étâ remplaciê per le [ʀ] râcllo dens la prononciacion locâla de l’arpetan.
  3. Ècrisont étot « los Mont-Chésaliens et les Mont-Chésaliènes » en grafia sarrâ.
  4. Mastallo, var. Mascallo a liére *Mascasallo u XIémo siècllo, copia du XVIémo siècllo.
    Malchasal en 1203-1215 et 1225.
    Malchazal en 1203-1215.
    Mala Casale en 1315.
    Machesal en 1362.
    Malchasaux en 1394.
    Monchasal en 1427.
    Machizal, Machezal en 1614.
    Maschezal u XVIIIémo siècllo
    Mas Chezal u XVIIIémo siècllo.
    Machezal en 1789.

Noms d’endrêt changiér

  1. Prononciê [ˈlaˑɛ.ʀɪ] (la Loire en francês).
  2. Prononciê [mɔ̃.ˈta.ɲə d‿ma.ˈdɛ̃] nom colèctif (les monts de Tarare en francês).
  3. Prononciê [e.ˈliː.zɪ sã ˌdzã.ba.ˈtiːs] (l’église Saint-Jean-Baptiste en francês), qu’ècrisont arriér-més « l’églése Sant-Jian-Baptisso » en grafia sarrâ.

Vocabulèro changiér

— Enfocajon et rèferences changiér

  1. Varianta rouanârda [vɥa] de « viua » f.
  2. Varianta rouanârda [sa.ˈʀɔ] de « sarrâye » a f.
  3. Varianta rouanârda [kɔ.ˈmyː.nə] de « comenes » fpl.
  4. Varianta rouanârda [ˈviː.lə] de « veles » fpl.
  5. Varianta rouanârda [jã] de « lims » mpl.
  6. Varianta rouanârda [vaʀ] de « vâl » f.
  7. Varianta rouanârda [ʀə.tʀãs.ˈkʀiː.tɪ] de « retranscrita » pp f.

— Tèxto changiér

  1. « les ôtres fês » [lə.ˈz‿ɔː.tʀə vaˑɛ] loc adv est le parlar rouanârd por « los ôtros côps » loc adv.
  2. Varianta rouanârda [kɔ.ˈmyː.na] de « comena » f.
  3. Varianta rouanârda [fʀã.ˈseː.zɪ] de « francêsa » a f.
  4. Varianta rouanârda [va.zi.ˈnɔ] (vèsinâ en grafia sarrâ) de « vesenâ » f — icen vôt dére « velâr » m.
    Varianta rouanârda [i.ˈsɛ̃] de « cen » pron dèm.
  5. Varianta rouanârda [vi.ˈlaːdz] de « velâjo » m.
  6. « pendua » [pɛ̃.ˈdɥa] f est la parola rouanârda por « couta » f, « penta » f, « bârma » f ou « revèrs » m.
  7. « torrâl » [tœ.ˈʀɔ] (tœrrâl en grafia sarrâ) m est la parola rouanârda por « molâr » m ou « suc » m.
  8. « madin » [ma.ˈdɛ̃] m est la parola rouanârda por « levant » m.
  9. « vent » [vɛ̃] m est la parola rouanârda por « mié-jorn » m.
  10. « d’ont que » [ˈd‿ɔ̃.k‿] loc adv entèrrog est le parlar rouanârd por « de yô que » loc adv entèrrog.
  11. Varianta rouanârda [mo.ˈveː.zɪ] de « môvésa » a f.
  12. « parola » [pa.ˈʀœː.la] (parœla en grafia sarrâ) f est la parola rouanârda por « mot » m.
  13. Varianta rouanârda [sã ˌdzã.ba.ˈtiːs] de « Sant-Jian-Baptisto » m.

Rèferences changiér

— Principâles changiér

  1. Prononciacion en arpetan rouanârd de la Vâr de la reviére de Tarâro retranscrite d’aprés la nôrma AFE.
  2. (fr) F.E.D. de l’Ècllèriê, Chansons, Contes, Poésies de Traditions Populaires du Val de Turdine. bilingue, Tarâro, Imprimerie Vignon & Cie, 1985, p. 109 (liére en legne).
  3. (fr) Grande encyclopédie du Forez et des communes de la Loire. Roanne et son Arrondissement, Le Cotiô, Horvath, 1984, pp. 487-488.

— Toponimiques changiér

  1. (fr) Jian-Èdmê Duforn, Dictionnaire topographique du Forez et des paroisses du Lyonnais et du Beaujolais formant le département de la Loire, Mâcon, Protat, 1946, col. 509-510 (liére en legne).
  2. (fr) Ana-Marie Vôrpâs, Gllôdo Michiél, Noms de lieux de la Loire et du Rhône. Introduction à la toponymie, Paris, Bonneton, 1997, p. 169.
  3. (fr) Èrnèst Nègro, Toponymie générale de la France. Étymologie de 35.000 noms de lieux. Volume III. Formations dialectales (suite) et françaises. Errata et addenda aux trois volumes, Geneva, Droz, 1998, p. 1405, nô 25732.

— Suplèmentères changiér