Amians
Cél articllo est ècrit en arpetan supradialèctâl / ORB lârge. |
Amians [a.ˈmjã] (Amiens [a.mjɛ̃] en francês, Anmien ou ben Anmiens en pecârd) est na vela francêsa et pecârda, prèfèctura du dèpartament de la Soma en règ·ion D’Amont-de-France. Capitâla historica de la Pecardia, el est, avouéc ses 133 755 habitents u dèrriér recensement en 2016, la seconda vela de la règ·ion aprés Lila et la vengt-sèptiéma de France. Placiêe u dedens du triangllo Paris – Londro – Brussèla, el est u côr du polo mètropolitan du Grant Amianês que rassemble prés de 400 000 habitents[1],[2].
Premiére vela de France en nombro d’enscripcions u patrimouèno de l’UNÈSCÔ[3], Amians est ben cognua por sa catèdrâla Noutra-Dama, bij·ou de l’ârt gotico et yona de les més vâstes catèdrâles du mondo[4].
Surnomâye la « petiôta Vènisa de Bise » a côsa d’un mouél de canâls que la travèrsont et des hortelyonâjos (ensemblo de cortils fllotents que côvront 300 hèctâres), Amians ofre un recho patrimouèno et pués de quartiérs pitorèscos, tèmouens d’un’histouère bimilènèra. Dês 1992, lo lambél Vela d’ârt et d’histouère rècompense la protèccion et la mês’en valor de cél patrimouèno.
L’émâge d’houé de la vela est fortament liyêe a três activitâts que rayonont per delé de ses frontiéres : son statut de capitâla historica de la Pecardia, l’importance de son univèrsitât et la vitalitât de sa via culturâla portâye per des enfrastructures et des manifèstacions d’ètendua nacionâla.
Los habitents de la vela sont apelâs los Amianês [luz a.mja.ˈnɛ] et les Amianêses [lez a.mja.ˈnɛːz].
G·eografia changiér
Localisacion changiér
Comenes vesenes changiér
G·eologia et relièf changiér
Cllimat changiér
Urbanismo changiér
Toponimia changiér
Histouère changiér
Politica et administracion changiér
Lista des sendecos changiér
Relacions entèrnacionâles changiér
Bessonâjos changiér
Populacion et sociètât changiér
Dèmografia changiér
Lengoues changiér
Ensègnament changiér
Èconomia changiér
Cultura locâla et patrimouèno changiér
Endrêts et monuments changiér
Patrimouèno culturâl changiér
Sports changiér
Pèrsonalitâts liyêes a la comena changiér
Bôna-chiéra changiér
Èvènements changiér
Hèraldica changiér
Galerie d’émâges changiér
Vêde avouéc changiér
Bibliografia changiér
Lims de defôr changiér
Notes et rèferences changiér
Notes changiér
Rèferences changiér
- (fr) « Le Pays du Grand Amiénois voit plus grand », amiens.fr, (viu lo 12 de septembro 2018).
- (fr) « Le pôle métropolitain du Grand Amiénois est né », amiens.fr, (viu lo 12 de septembro 2018).
- (fr) « En tête des villes inscrites à l'Unesco », dessus L’Union (viu lo 2 de janviér 2016).
- (fr) « Amiens, la cathédrale en couleurs », dessus France Tèlèvisions, (viu en 5 de mê 2013).